Rituelen

Gisteren waren we getuige van de meest imposante crematie ceremonie die ik in al mijn bezoeken aan Bali heb mogen meemaken. Het was een prachtig eerbetoon aan de moeder van de Raja van Ubud. De metershoge buffel werd door pure mankracht verplaatst, 20 groepen van ongeveer 100 tot 200 man uit de verschillende dessa's rond Ubud wisselde deze taak af. Daarachter de twee kleinkinderen gezeteld op hun troon die eveneens werd gedragen, gevolgd door de huizenhoge toren waarin de overleden moeder zich bevond met zittend op haar kist de Raja, zonder enige last van hoogtevrees. En ook deze toren werd door mankracht voortgeduwd.


Nu is Bali een aaneenschakeling van rituelen en ceremonies, er gaat geen dag voorbij zonder. Een zeer minimale greep: voor de groei van de rijst, voor de oogst van de rijst, voor een pas geborene, voor een baby van twee maanden, voor de volle maan, voor de zee, voor het huis, voor de business etc. etc.
Deze rituelen zijn onderdeel van de de ziel van de Balinezen, let wel, van welk geloof dan ook, je bent de eerste plaats een Balinees en dan pas een Hindoe, Moslim, Budhist of Christen.

Irritant al die rituelen? Het heeft voor- en nadelen, het is prachtig om al deze eeuwenoude de tand des tijds doorstane rituelen iedere dag weer te aanschouwen, maar je mag er ook niet eentje missen, want dan heb je de poppen aan het dansen. Want de goden zijn onvermurwbaar en genadeloos.
Een leuke anekdote, probeer jij maar eens je huis op Bali te verzekeren, niet alleen staan alle natuurrampen als 'uncovered' op de lijst zoals gebruikelijk, maar ook de 'acts of gods'. Dus als jouw dak eraf waait en dat van de buurman niet, tja, dan wil dat toch echt zeggen dat jij de goden niet goed gestemd hebt, kwestie van jammer.


Maar stel je toch eens voor, dat je via zo'n prachtig ritueel je laatste eerbetoon mag ontvangen. Op de weg naar huis in de taxi, gedreven door een van de mannen die de buffel voortstuwde die dag, zagen onze kinderen al voor zich hoe Bonma, die zij onlangs hun laatste eerbetoon in Nederland hadden gegeven, zich daarboven in die toren bevond. Het zou wat druk worden op de kist met al die kinderen, en dan die hele stoet kleinkinderen die ook onder de sjieke parasols gedragen werden, ze zagen het helemaal voor zich.

Hoe dan ook, Bali wordt niet voor niets het eiland van de Goden genoemd, en dat is dus in voor & tegenspoed. Voor het eerst bewonen we nu een huis zonder tempel, dus geen ceremonie iedere avond en ik kan je zeggen, het voelt kaal. Voortaan geen huis meer op Bali zonder tempel, een nieuwe voorwaarde. Ik hoop dat de goden het dit jaar door de vingers willen zien.